Папилломавируси инсон яке аз маъмултарин аст ва дар бадани 90% аҳолии ҷаҳон мавҷуд аст. Аксари интиқолдиҳандагони он ҳатто аз ҳузури он огоҳ нестанд ва дар худ ягон аломати шубҳанокро намеёбанд. Барои хамин хам он васеъ пахн шудааст.
Папиллома чист?
Папиллома як ташаккули хуби патологии этиологияи вирусӣ мебошад. Пайдоиши папилломаҳо аз таъсири папилломавируси одам (HPV) ба вуҷуд меоянд. Дар пӯст одатан дар шакли нуқсонҳои косметикӣ - ваҷҷаҳо ва вараҷаҳои узвҳои таносул зоҳир мешавад, дар ҳалқ метавонад боиси нокомии нафас ва дар луобпардаи узвҳои дарунӣ хунравӣ ва захм пайдо шавад. 27 намуди HPV вуҷуд дорад - баъзеи онҳо барои саломатӣ бехатаранд, дигарон метавонанд ба варамҳои ашаддӣ табдил ёбанд ва боиси саратон гардад.
Ҳангоми муайян кардан, бояд ба занон диққати махсус дода шавад, зеро онҳо хавфи баланди инкишофи гарданро доранд. Занони ҳомиладор дар давраи ҳомиладорӣ хатари сирояти кӯдак доранд.
HPV бо ҷараёни ниҳонӣ (латент) хос аст ва дар ҳоле ки шахс иммунитети қавӣ дорад, вирус худро ба ҳеҷ ваҷҳ зоҳир намекунад (давраи инкубатсионӣ аз 2 ҳафта то чанд сол давом мекунад). Дар зери таъсири як катор омилхо вирус фаъол мешавад, зиёд мешавад ва ба таври клиникй зухур мекунад.
Сабаби сирояти вируси папиллома
Роҳҳои сирояти HPV:
- алоқаи ҷинсӣ бемуҳофизат
- тамос бо пӯст ва луобпардаи сироятшуда
- истифода бурдани ашёи шахсии доранда
- ҳангоми боздид аз ҷойҳои ҷамъиятӣ бо намӣ баланд ва одамон зиёд (ҳавзи шиноварӣ, сауна, соҳилҳо)
Роҳи ҷинсии сироятшавӣ бо вирус маъмултарин аст, роҳҳои хонаводаҳо хеле кам ба қайд гирифта мешаванд, зеро вирус дар муҳити зист муддати кӯтоҳ зиндагӣ мекунад.
Фаъолсозии вирус тавассути инҳо мусоидат мекунад:
- иммунитети заиф
- бемориҳои сироятӣ
- халалдор шудани рӯдаи меъдаю рӯда
- шиддат ёфтани бемориҳои музмин
- ҳомиладорӣ
- истифодаи дарозмуддати як қатор доруҳо (антибиотикҳо, антикоагулянтҳо ва ғ. )
- тамокукашй, суиистеъмоли машрубот
- фишори шадид
Ба воридшавии HPV микротравма, тарқишҳо, абразишҳо ва дигар осебҳо ба пӯст мусоидат мекунад.
Аломатҳои папиллома
Аломатҳо аз ҷойгиршавии ташаккул ва намуди HPV вобастаанд. Аввалин «зангӯла» дар бораи мавҷудияти вирус як зуҳуроти беруна дар шакли варамҳои узвҳои таносул (одатан дар ҷойҳои маҳрамона пайдо мешаванд) ва чангҳо (аксар вақт дар рӯй, гардан, дасту пой ташаккул меёбанд) мебошад.
Камтар, папилломаҳо бо чунин аломатҳо ҳамроҳ мешаванд:
- пӯст, хориш, сурхшавӣ (пӯст)
- нороҳатӣ ҳангоми роҳ рафтан (узвҳои таносул)
- ихроҷ аз пистон (каналҳои сина)
- душвории нафаскашӣ (ҳалғи ҳалқ)
- ҳаракатҳои дардноки рӯда (рӯда)
Ташхиси папиллома
Ташхис аз ҷониби венеролог, дерматолог, иммунолог ё гинеколог / уролог гузаронида мешавад.
- Муоинаи клиникӣ - муоинаи визуалӣ ва сӯҳбат бо бемор.
- Барои ба даст овардани тасвири пурраи беморӣ, таҳлилҳои лабораторӣ ва инструменталӣ муқаррар карда мешаванд:
- санҷиши умумӣ ва биохимиявии хун
- Санҷиши ПТР (реаксияи занҷири полимераз) - намуди вирус ва миқдори онро дар бадан муайян мекунад.
Агар усули ягонаи табобат бартараф кардани папиллома бошад, пас биопсияи мавод дар баробари гузаронидани тадқиқоти ситологӣ ва муайян кардани хатари онкологӣ гузаронида мешавад.
Усулҳои табобат
Ҳеҷ гуна дору ва усулҳое вуҷуд надоранд, ки HPV-ро аз бадани инсон комилан хориҷ кунанд. Таъсирҳо танҳо ба оқибатҳои вирус расонида мешаванд. Табобати умумии зиддивирусӣ дар ҳолатҳои намудҳои баланди онкогении вирус дар минтақаи рӯдаи аногенетикӣ ҷойгир карда мешавад. Ба беморони гирифтори папилломаҳои қаблан ташхисшуда тавсия дода мешавад, ки мунтазам муоина кунанд ва аз контрасепсияи монеа истифода баранд, то шарики вирусро сироят накунанд.
Тавсия дода мешавад, ки папилломаҳоро хориҷ кунед, зеро вирус дар ҳуҷайраҳои эпителиалӣ боиси зиёд шудани онҳо мегардад, папилломаҳои нав ба вуҷуд меоянд ё навҳои мавҷуда барқарор мешаванд.
Вобаста аз ҷойгиршавӣ ва нишонаҳои папиллома, онҳо ба усулҳои зерини бартарафкунӣ муроҷиат мекунанд:
- Ҷарроҳии лазерӣ - папиллома бо нури лазерии ҷарроҳӣ табобат карда мешавад. Ин усул бистарӣ шуданро талаб намекунад ва минтақаи зарардида хеле зуд шифо меёбад. Лазер дар рӯй ва қисмҳои намоёни бадан истифода мешавад.
- Радиохирургия ин таъсири бетаъсис ба мавҷҳои баландбасомади радио мебошад, ки дар зери таъсири он вараҷа бартараф карда мешавад. Ин усул ҳамчун самаранок, вале гарон эътироф карда мешавад.
- Криодеструкция – ях кардани неоплазма бо нитрогени моеъ. Доғҳо метавонанд дар макони таъсир боқӣ монанд.
- Нобудкунии химиявӣ - каутеризатсия бо кислотаҳои кимиёвӣ. Тартиб хеле ҳассос аст ва хатари ламс кардани бофтаҳои ҳамсоя ва сӯхтани кимиёвӣ вуҷуд дорад.
- Ҷарроҳии ҷарроҳӣ - дар ҳолатҳои шубҳанок ба раванди ашаддӣ хеле кам истифода мешавад.
- Табобатҳои халқӣ - пошидани фокусҳо бо воситаҳои халқӣ (сир, целандин, бальзам, барги карам, равғани кастор ва ғайра)
Айни замон ваксинаҳо барои пешгирии навъҳои шадиди онкогении вирус (намудҳои 16 ва 18) таҳия шудаанд, ки дар бисёр кишварҳо истифода мешаванд.
Барои пешгирии беморӣ тавсия дода мешавад, ки алоқаи ҷинсии муҳофизатшуда, истифода аз гигиенаи шахсӣ, мустаҳкам кардани системаи масуният ва мунтазам аз муоинаи иммунолог ва гинеколог гузаранд. Агар шумо нишонаҳои HPV пайдо кунед, тавсия дода мешавад, ки фавран ба духтур муроҷиат кунед.